Bình Ngô đại cáo là một áng văn chính luận bất hủ trong lịch sử dân tộc Việt Nam, được xem như bản tuyên ngôn độc lập thứ hai của đất nước. Vậy ai là tác giả của Bình Ngô đại cáo cũng như giá trị của tác phẩm mang lại? Cùng thewritersplace.org tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Mục Lục
Ai là tác giả của Bình Ngô đại cáo
Tác giả của Bình Ngô đại cáo là Nguyễn Trãi. Ông viết tác phẩm này vào năm 1428 để tuyên bố chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn trước quân Minh, đồng thời khẳng định nền độc lập của Đại Việt. Đây được coi là một bản tuyên ngôn độc lập hùng hồn và là kiệt tác văn học của Việt Nam.
Xem ngay: Câu chuyện rùa và thỏ của tác giả nào? Ý nghĩa tác giả muốn nhắn nhủ?
Cuộc đời
Nguyễn Trãi (1380 – 1442) hiệu Ức Trai, là một danh nhân văn hóa kiệt xuất, nhà chính trị, quân sự, ngoại giao và nhà thơ vĩ đại của dân tộc Việt Nam. Nguyễn Trãi quê gốc ở Làng Chi Ngại, Huyện Phượng Sơn, Lộ Lạng Giang (nay thuộc Xã Cộng Hòa, Huyện Chí Linh, Tỉnh Hải Dương).
Tuy nhiên, ông sinh ra tại Thăng Long (nay là Hà Nội). Sau này, dòng họ Nguyễn của ông cũng có một thời gian sinh sống tại Làng Nhị Khê, Huyện Thường Tín, Hà Nội, nơi ngày nay có khu di tích Nguyễn Trãi để tưởng nhớ công lao của ông.
Ông sinh năm 1380 trong một gia đình có truyền thống khoa bảng. Cha ông là Nguyễn Phi Khanh – một trí thức tài giỏi, từng đỗ Thái học sinh và làm quan dưới triều Trần. Mẹ ông là Trần Thị Thái, con gái của Tư đồ Trần Nguyên Đán – một đại thần có thế lực thời Trần.
Thuở nhỏ, Nguyễn Trãi được giáo dục chu đáo, sớm bộc lộ tài năng và tinh thần yêu nước. Năm 1400, ông thi đỗ Thái học sinh dưới triều Hồ và làm quan cho triều đình nhà Hồ. Tuy nhiên, khi quân Minh xâm lược nước ta năm 1407, nhà Hồ sụp đổ, Nguyễn Phi Khanh bị bắt sang Trung Quốc. Nguyễn Trãi muốn đi theo cha nhưng được cha khuyên nên ở lại tìm cách cứu nước.
Sau nhiều năm sống ẩn dật, năm 1416, ông tìm đến Lê Lợi ở vùng Lam Sơn (Thanh Hóa) và dốc toàn tâm toàn lực giúp nghĩa quân đánh đuổi quân Minh. Ông trở thành mưu sĩ hàng đầu, trực tiếp tham gia hoạch định chiến lược và soạn thảo những văn kiện quan trọng, trong đó có Bình Ngô đại cáo – bản tuyên ngôn độc lập hùng hồn của dân tộc Việt Nam.
Sau khi nhà Lê giành thắng lợi, Nguyễn Trãi tiếp tục phụng sự triều đình, nhưng do những mâu thuẫn trong nội bộ, ông bị nghi ngờ và dần xa rời chính trường. Đến năm 1442, ông và gia đình bị tru di tam tộc trong vụ án oan Lệ Chi Viên dưới thời vua Lê Thái Tông. Mãi đến năm 1464, vua Lê Thánh Tông mới xuống chiếu giải oan và phục hồi danh dự cho ông.
Sự nghiệp
Nguyễn Trãi không chỉ là một nhà chính trị tài ba mà còn là một nhà văn, nhà thơ xuất sắc, để lại nhiều tác phẩm giá trị về quân sự, ngoại giao và văn chương.
Sự nghiệp chính trị và quân sự
Nguyễn Trãi là công thần quan trọng trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn, đóng góp to lớn vào chiến thắng trước quân Minh. Ông là tác giả của nhiều văn kiện ngoại giao sắc sảo, giúp nghĩa quân giành lợi thế trước kẻ thù. Sau khi đất nước thái bình, ông chủ trương xây dựng một chính quyền khoan dung, gần dân nhưng không được triều đình chấp nhận hoàn toàn.
Sự nghiệp văn học
Nguyễn Trãi để lại nhiều tác phẩm văn chương đặc sắc, bao gồm:
- Bình Ngô đại cáo: Tác phẩm được coi là “bản tuyên ngôn độc lập thứ hai” của Việt Nam, khẳng định chủ quyền và tư tưởng nhân nghĩa.
- Quân trung từ mệnh tập: Tập văn kiện quân sự, ngoại giao trong thời kỳ kháng chiến chống Minh.
- Ức Trai thi tập: Tuyển tập thơ chữ Hán, thể hiện tư tưởng yêu nước, nhân nghĩa và sự gắn bó với thiên nhiên.
- Quốc âm thi tập: Một trong những tập thơ Nôm đầu tiên của Việt Nam, thể hiện lòng yêu nước và tư tưởng nhân văn sâu sắc.
Di sản và tầm ảnh hưởng
Nguyễn Trãi là một nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam, được UNESCO vinh danh là Danh nhân văn hóa thế giới năm 1980. Những tư tưởng về nhân nghĩa, dân chủ và lòng yêu nước của ông vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Mặc dù chịu oan khuất trong lịch sử, nhưng cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Trãi vẫn luôn là tấm gương sáng về lòng trung nghĩa, tài trí và tình yêu nước sâu sắc.
Giá trị tác phẩm Bình Ngô đại cáo để lại
Click ngay: Ai là tác giả của bài thơ Tây tiến? Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm?
Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi là một tác phẩm có giá trị lớn về nhiều mặt: lịch sử, tư tưởng, văn học và nghệ thuật. Dưới đây là những giá trị tiêu biểu mà tác phẩm mang lại:
Giá trị lịch sử
- Bình Ngô đại cáo là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc Việt Nam sau khi đánh bại quân Minh xâm lược (1418-1427), chấm dứt hơn 20 năm đô hộ tàn bạo.
- Tác phẩm ghi lại toàn bộ quá trình kháng chiến của nghĩa quân Lam Sơn, từ buổi đầu gian nan cho đến khi giành thắng lợi, thể hiện tinh thần đấu tranh kiên cường của dân tộc.
- Khẳng định chủ quyền đất nước, bác bỏ tư tưởng đồng hóa của phong kiến phương Bắc, đặt nền tảng cho ý thức dân tộc sau này.
Giá trị tư tưởng
Nguyễn Trãi đề cao tư tưởng nhân nghĩa, coi đó là nền tảng để dựng nước và giữ nước:
“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.”
Ông khẳng định dân tộc Việt Nam có chủ quyền riêng, có nền văn hiến lâu đời, không thể bị đồng hóa:
“Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.”
Tư tưởng dân làm gốc: Nguyễn Trãi nhấn mạnh sự đoàn kết của nhân dân là yếu tố quyết định thắng lợi, đề cao vai trò của nhân dân trong công cuộc kháng chiến và dựng nước.
Giá trị văn học
- Bình Ngô đại cáo là áng văn chính luận kiệt xuất, sử dụng lập luận sắc bén, chặt chẽ, giàu sức thuyết phục.
- Bố cục mạch lạc, kết cấu chặt chẽ: gồm tuyên bố chủ quyền, tội ác giặc Minh, quá trình kháng chiến, chiến thắng và tuyên bố hòa bình.
- Nghệ thuật ngôn ngữ trau chuốt, sử dụng nhiều hình ảnh mang tính biểu tượng mạnh mẽ, giàu cảm xúc, kết hợp nhuần nhuyễn giữa yếu tố chính luận và yếu tố trữ tình.
Giá trị nghệ thuật
- Sử dụng thể văn cáo – thể loại văn học trang trọng của thời phong kiến, mang giọng điệu đanh thép, hùng hồn.
- Biện pháp nghệ thuật phong phú: đối lập, so sánh, điệp ngữ, hình ảnh tượng trưng, giúp lời văn thêm phần khí thế và giàu cảm xúc.
- Sự kết hợp giữa yếu tố chính luận và cảm xúc trữ tình tạo nên sức truyền cảm mạnh mẽ, làm lay động lòng người.
Ảnh hưởng lâu dài
- Bình Ngô đại cáo đặt nền móng cho những bản tuyên ngôn độc lập sau này, như Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh năm 1945.
- Trở thành một tác phẩm bất hủ, thể hiện lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc và tư tưởng chính trị tiến bộ.
Bình Ngô đại cáo của tác giả Nguyễn Trãi không chỉ là một áng văn bất hủ mà còn là một biểu tượng của tinh thần dân tộc Việt Nam. Tác phẩm đã truyền cảm hứng cho bao thế hệ về lòng yêu nước và ý chí quật cường.